Yeni teşvik 1 Ocak’ta başlıyor!
2015 yılındaki yasa ile çok tehlikeli sınıfta yer alan, 10 kişiden fazla işçi çalıştıran işyerlerine, ölüm ve sakatlıkla sonuçlanmayan iş kazası yaşanmaması halinde teşvik verilmesi öngörüldü. Üç yıl geçti, yeni teşvik 2019’un başında başlıyor.
İş kazalarını azaltmak amacıyla 2015 yılında çıkartılan yasa ile çok tehlikeli sınıfta yer alan ve 10 kişiden fazla işçi çalıştıran işyerlerinde; ölüm ve sakatlıkla sonuçlanmayan iş kazası yaşanmaması halinde teşvik verilmesi öngörüldü. Yine yasa ile bu işyerlerine süre de tanındı.
Buna göre, teşvikten yararlanabilmek için 1 Ocak 2016-31 Aralık 2018 tarihleri arasında 3 yıllık sürede ölüm veya sakatlanmayla sonuçlanan iş kazası yaşanmamış olması gerekiyor. İşte, son 3 yılda iş kazası yaşanmamış çok tehlikeli sınıfta yer alan 57 bin işletme için teşvik uygulaması 2019 başından itibaren başlıyor. Yeni uygulamadan başta madencilik, tekstil, inşaat, otomobil, petrol olmak üzere; kimya, demir-çelik, çimento, denizcilik, boya, enerji gibi 80 yakın sektörde faaliyet gösteren işyerleri yararlanacak.
PRİMİN YARISI DEVLETTEN
Peki, teşvik miktarı ne kadar olacak? Bugün için işverenden, çalışanları için prime esas kazanç üzerinden yüzde 3 oranında işsizlik sigortası fonu kesiliyor. Bunun yüzde 2’si işverene, yüzde 1’i de işçiye ait. 2019 başından itibaren teşvikten yararlanacak işyerlerinden yüzde 1 oranında kesinti yapılacak. Daha açık bir anlatımla, işverenin yüzde 2 olan işsizlik sigortası fonu kesintisi yüzde 1’e inecek; böylece işyerinden işçi katkısı da dahil toplam yüzde 2 oranında kesinti yapılacak. Bir anlamda iş kazası yaşanmayan işletmelerde işverenin prim yükünün yarısını devlet üstlenmiş olacak. Bu da asgari ücretli çalıştıran bir işyeri için işçi başına işverene, 20.3 liralık destek anlamına geliyor. İşçinin aldığı ücrete göre teşvik miktarı 150 liraya kadar da çıkacak.
DESTEK ÜÇ YIL SÜRECEK
Yasada, ‘teşvikten, takip eden takvim yılından itibaren 3 yıl boyunca yararlanılır’ diye yazdığından; 2016 yılının sonlarından iş kazası yaşanan işyeri, sonraki 3 yıl boyunca iş kazası yaşamaması halinde teşvikten 2020’den itibaren de yararlanabilecek.
TEŞVİKTEN KİMLER NASIL YARARLANACAK?
– Çalışan sayısının 10 kişi üzeri (en az 11 kişi) olması gerekiyor.
– 2016 Ocak ayından 2018 Aralık ayına kadar 3 yıllık dönemde ölüm veya sürekli sakatlanmayla sonuçlanan iş kazası olmaması gerekiyor.
– İşverenin işsizlik sigortası için ödediği primin yarısını devlet üstlenecek.
– Kaza yaşanmadığı sürece de destek devam edecek.
– İşyerinin, çok tehlikeli sınıftan çıkması halinde teşvik son bulacak.
– Çalışan sayısı 10 kişinin altına düşen işletmelerin teşviki kesilecek.
– İşyerinin sosyal güvenlik primi borcu ve gecikme cezası olmaması gerekiyor.
– İşyerinin kayıt dışı işçi çalıştırmıyor olması gerekiyor.
Hürriyet/Noyan Doğan
“İŞSİZLİK SİGORTASI KANUNU
Ek Madde 4 – (Ek: 4/4/2015-6645/25 md.)
20/6/2012 tarihli ve 6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu kapsamında çok tehlikeli sınıfta yer alıp ondan fazla çalışanı bulunan ve üç yıl içinde ölümlü veya sürekli iş göremezlikle sonuçlanan iş kazası meydana gelmeyen işyerlerinde çalışanların işsizlik sigortası işveren payı teşvik olarak bir sonraki takvim yılından geçerli olmak üzere ve üç yıl süreyle %1 olarak alınır. Ölümlü veya sürekli iş göremezlikle sonuçlanan iş kazası meydana gelmesi hâlinde takip eden aydan itibaren bu teşvik uygulamasına son verilir. İşverenler bu fıkrada öngörülen şartları tekrar sağlamaları ve talepleri hâlinde bu teşvikten yeniden yararlanır. Türkiye genelinde birden fazla tescilli çok tehlikeli sınıfta yer alan işyeri bulunan işverenin 31/5/2006 tarihli ve 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanununun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (a) bendi kapsamında çalıştırılan toplam çalışan sayısı esas alınır.
Bu maddeye göre teşvikten yararlanan işverenlerden birinci fıkrada belirtilen iş kazalarını bildirmeyenler, iş kazasının meydana geldiği tarihten itibaren yararlandıkları primleri yasal faizi ile birlikte geri öderler ve bu teşvikten beş yıl süre ile yasaklanırlar. Haklarında yasaklama kararı verilen tüzel kişilerin şahıs şirketi olması hâlinde, şirket ortaklarının tamamı hakkında; sermaye şirketi olması hâlinde ise sermayesinin yarısından fazlasına sahip olan gerçek veya tüzel kişi ortaklar hakkında yasaklama kararı verilir. Haklarında yasaklama kararı verilenlerin gerçek veya tüzel kişi olması durumuna göre; ayrıca bir şahıs şirketinde ortak olmaları hâlinde bu şahıs şirketi hakkında da, sermaye şirketinde ortak olmaları hâlinde ise sermayesinin yarısından fazlasına sahip olmaları kaydıyla bu sermaye şirketi hakkında da aynı şekilde yasaklama kararı verilir.
Bu maddenin uygulanmasına ilişkin usul ve esaslar Bakanlıkça belirlenir.”